مهم‌ترین بخش اقتصاد اژه جنوبی، که % 78/48 کل اشتغال منطقه‌ای را تشکیل می‌دهد، بخش خدمات است که درآن گردشگری اصلی‌ترین فعالیت اقتصادی است. پویایی صنعت گردشگری به گونه‌ای است که استان اژه جنوبی را همردیف مناطق گردشگری چون مناطق کریت، جزایر ایونی و مقدونیۀ مرکزی در میان چهار منطقۀ گردشگری یونان قرار می‌دهد. از لحاظ اشتغال، پویایی و فعالیت چشمگیر، منطقۀ اژه جنوبی می‌تواند به عنوان یک «منطقۀ گردشگری» منحصربه فرد در سطح ملی، اروپایی و بین‌المللی توصیف شود. با توجه به تجزیه و تحلیل برنامۀ عملیاتی منطقه‌ای برای واحد مکانی جزایر کریت - اژه برای دورۀ برنامه‌ریزی ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳، مناطق متمایز با فعالیت تقریبا متمرکز در حوزۀ گردشگری عمدتا شامل برخی جزایراز جمله رودس، کو، میکونوس، سنتورونی، سایروس ودر درجۀ بعدی در ناکسوس، آیوس، کارپاتوس وآندروس می‌شود در حالی که در جزایر دیگر چنین فعالیت‌هایی با اقامت دائم یا اقامت در زمان تعطیلات همراه است.
نقاط قوت گردشگری در دریای اژه جنوبی عبارتند از: به رسمیت شناختن منطقۀ گردشگری اژه جنوبی به عنوان مقصد گردشگری، وجود ظرفیت‌های مهم فرهنگی در سطح (سایت‌های باستانی، موزه‌ها، بناها، عناصر میراث فرهنگی روستایی و شهری)، زیرساخت‌های اقامتی کافی و باکیفیت در جزایر بزرگ وسایر موارد. نقاط ضعف آن شامل تراکم مکانی بالای حضور گردشگران و فعالیت‌های گردشگری، گردشگری وابسته به فصول خاصی از سال (و بیکاری فصلی)، بهره‌برداری محدود از ظرفیت‌های فرهنگی واقدامات ابتکاری برای ترویج آن‌ها، عدم ارتباط کافی بین گردشگری و دیگر بخش‌های اقتصادی (بخش اولیۀ اقتصادیعنی تولید)، فقدان خدمات اقامتی باکیفیت در جزایر کوچک و استفاده ناکافی از فناوری اطلاعات در بخش گردشگری (اسکیاداس، 2016) است.
با این حال، گردشگری در این منطقه از تاثیرات مربوط به موقعیت جزیره‌ای آن رنج می‌برد؛ مشکلات مربوط به اتصال این جزایر (ارتباطات درون منطقه‌ای)، فقدان زیرساخت‌های مناسب و کافی برای ارتباط بین آن‌ها، کمبود مراقبت های بهداشتی در هنگام مواجهه با موارد اضطراری در حوزۀ سلامت و عدم حضور پزشکان متخصص است. همۀ این عوامل تا حد زیادی بر گردشگری و شکل‌های خاص آن تاثیر می‌گذارد و این وضعیت مخصوصا در جزایر کوچک از وخامت بیشتری برخودار است. همچنین، اندازۀ کوچک اکثر جزایر، ظرفیت توسعۀ اقتصادی را محدود می‌کند و موجب افزایش هزینه و زمان‌بندی برخورد با مشکلات ناشی از رابطه با فعالیت های گردشگری می‌شود. فقدان کارکنان تخصصی در حرفه‌های گردشگری عمدتا در جزایر کوچک‌تر و در بخش‌های خاص (کارکنان هتل، سرآشپزها، متخصصان بازاریابی و غیره)، و به ویژه در موارد مربوط به طراحی و اجرای اقدامات برای اشکال خاص گردشگری (راهنمای کوهستان، نجات‌غریق‌ها، مربیان غواصی و غیره)، یک مشکل جدی برای گردشگری در جزایر دریای اژه جنوبی ایجاد می‌کند.
وابستگی گردشگری به فصول خاصی از سال، یکی دیگر از مشکلات عمدۀ گردشگری در استان اژه جنوبی است، زیرا تقاضای بالا برای گردشگری عمدتا به ماه‌های تابستان محدود می‌شود و منجر به بیکاری بیشتر و کاهش جمعیت در طول ماه‌های زمستان می‌شود. در واقع، در سال‌های اخیر، فصلی بودن به طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته است چرا که فصل گردشگری شش ماهه تنها محدود به ماه‌های تابستان شده‌است.
با این حال، فارغ از ضعف‌های ذاتی و چالش‌ها برای جزایر دریای اژه جنوبی، اجرای سیاست گردشگری با یک نقص بزرگ دو وجهی مواجه است: فقدان ساختار حکمرانی غیرمتمرکز که مسئولیت‌های عمده‌ای بر دوش مناطق و شهرداری‌ها در سیاست گردشگری قرار می‌دهد و فقدان ساختارهای تخصصی و مکانیزم‌های نظارت بر محصولات گردشگری مانند سازمان بازاریابی و مدیریت مقصد ( DMMO )، عملکرد رصدخانۀ گردشگری پایدار و شورای گردشگری منطقه‌ای. امروزه، مقامات محلی و منطقه‌ای در تدارک اقدامات تبلیغاتی و ارتباطی تحت دستورالعمل‌های وزارت گردشگری مشغول هستند. تلاش‌های مقامات محلی برای ایجاد ساختارهای مربوطه تا کنون به دلیل فقدان چارچوب سازمانی حمایتی موفق نبوده است. تلاش شهرداری تیرا یک نمونۀ شاخص است.
چنین کاستی‌های بنیادی به فقدان وحدت رویه برای ایجاد و بهره‌برداری از ساختارها و سیاست‌های موفق منجر می‌شود که باعث مشکلات بیشتر در توسعۀ گردشگری می‌گردد. به عنوان مثال، مدل ادارۀ گردشگری استان اژه جنوبی، اگرچه با رویکرد چند ساله توسعه یافت (2020 - ۲۰۱۳ )، یا رصدخانۀ گردشگری پایدار در دریای اژه جنوبی که در سال ۲۰۱۴ ایجاد شد، هر دو در سال ۲۰۱۵ با تغییر مقامات سیاسی در منطقه با افت مواجه شده‌اند.
هرتغییر بنیادی مهم مستلزم ایجاد یک مدل غیر متمرکز حکمرانی گردشگری است؛ مدلی که طبق آن دولت مرکزی جایگاه قانونی خود را در رابطه باقانون اعمال نماید (اجرای این مادۀ قانونی در حوزۀ جزای - « اثرات همۀ سیاست‌های عمومی بر حوزۀ گردشگری جزایر باید قبل از اجرا مورد بررسی و ملاحظه قرار گیرد)، البته مقامات محلی و منطقه‌ای باید صلاحیت اجرایی کردن ساختارهای برنامه‌ریزی گردشگری یکپارچه و مکانیزم مدیریت و کنترل محصول گردشگری را داشته باشند. افزایش مسئولیت‌های نهادهای محلی- منطقه‌ای و توسعۀ شبکه‌های همکاری می‌تواند توسعۀ گردشگری در سطح منطقه‌ای و منطقه‌ای را تسهیل کند. برای اجرای یک سیاست گردشگر مفهوم موقعیت محلی باید مد نظر قرار گیرد، زیرا چنین مفهومی از منطقه‌ای به منطقۀ دیگر متغیر است و به طور لاینفکی با ویژگی‌های هر مکان مرتبط است.
بنا بر سازمان جهانی گردشگری، مخاطرات زمینۀ حکمرانی گردشگری عبارتند از «ظرفیت حاکمیتی و ظرفیت سازمانی برای هماهنگی، همکاری و مشارکت، چگونه و تا چه میزانی می‌تواند به طور موثر به عنوان یک عمل حکمرانی (بهره‌وری حکمرانی) برای بهبود سیستم‌های اطلاعات گردشگری، کمک به تبدیل نیازها به راه‌حل‌ها و فرصت‌هایی برای بهبود ارزیابی و تحلیل گردشگری استفاده شود» ( دوران فوئنتس، 2013).
حکمرانی گردشگری در سطح محلی جهت توسعۀ مکانیسم‌های قانونگذاری و ایجاد ارتباط بین دولت، فرمانداران محلی، انجمن‌ها، بازار و کسب و کارها فراخوانده می‌شود. این بدان معنی است که حکمرانی گردشگری به ایجاد سلسله‌مراتب سازمانی مناسب (ساختارها و رویه‌ها) برای مدیریت و پایداری گردشگری اشاره دارد. بنابراین حکمرانی گردشگری شامل روابط سازمانی بین تعداد قابل‌توجهی از دست‌اندرکاران دولتی و خصوصی فعال در بخش گردشگری است. واضح است که پیش‌نیاز اجرای چنین روابطی وجود یک سیستم مدیریت اجرایی انعطاف‌پذیر، کارآمد و غیرمتمرکز شامل بازار و شهروندان در این فرآیند و درون یک شبکه است (سارانتاکو،2014).
به طور خاص، از لحاظ تقسیم مسئولیت‌ها در سه سطح مدیریت و دولت محلی و نقش خاص شهرداری‌ها در جزایر، حکمرانی گردشگری در منطقۀ اژه جنوبی به طور ویژه‌ای پیچیده و چالش‌انگیزاست چراکه هر جزیره مقصد خاصی محسوب می‌شود و باید به آن توجه شود. نوآوری در سیاست گردشگری منطقۀ اژه جنوبی در 2014 - 2013 مبتنی بر ایجاد ساختارها و سازوکارهای توسعه و نظارت بر محصول گردشگری و هماهنگی تمامی ذینفعان مربوطه شامل اقداماتی مانند موراد زیر بود (فتکلاکی، 2013):
الف- شورای گردشگری منطقه‌ای: این یک سیستم نوآورانه در چارچوب حکمرانی گردشگری است که در ابتدا در منطقۀ اژه جنوبی (فوریه 2014)، با مسئولیت‌های خاص و با داشتن نقش نهاد مشاوره‌ای مرکزی اجرا می‌شود که به صورت عمودی و افقی اقدامات جداگانۀ تمامی ذینفعان گردشگری در سطح محلی منطقه‌ای را هماهنگ می‌کند. این یک سازوکار برای ارائۀ مشاوره و تصمیم‌گیری برای پیامد گردشگری منطقه بود. این هیات نمایندگانی از شورای منطقه‌ای، روسای کمیته‌های شهرداری برای توسعۀ گردشگری و توسعۀ شهرداری‌های اژه جنوبی، نمایندگان سازمان گردشگری ملی یونان، وزارت گردشگری، وزارت توسعه, وزارت محیط زیست، انرژی و تغییرات آب و هوایی، اتاق اصناف هتلداران یونان قدیم، کنفدراسیون گردشگری یونان ( SETE )، اتاق‌های بازرگانی مرتبط و سایر ذینفعان گردشگری منطقه‌ای، براساس تصمیمات مربوطه توسط مقامات ذی‌صلاح را شامل می‌شود.
ب- رصد گردشگری پایدار: این نخستین بار بود که در یونان در سال 2014 تحت نظارت سازمان جهانی گردشگری (WTO) تاسیس شد. این مر کز ابتکارعمل منطقۀ اژه جنوبی در همکاری با دانشگاه اژه بود و مشترکا توسط دفاتر مرکزی اتحادیۀ اروپا در رودس تامین اعتبار می‌شد. ایجاد رصدخانه در مجتمع جزایر اژه جنوبی یک پیش‌نیاز برای برنامه‌ریزی راهبردی موثر و پیش‌شرط اساسی هر اقدامی برای پیش‌بینی و ساماندهی به پیشنهادها برای بهبود گردشگری در منطقۀ اژه جنوبی بود. عملکرد آن بر پایۀ نیاز به جمع‌آوری و پردازش اطلاعات براساس یک روش خاص بود که به موجب آن تصمیم‌گیری برای تصمیم گیرندگان محلی و منطقه‌ای آسان می‌شد و از یک سو منجر به بهبود عملکرد کسب‌وکار و از سوی دیگر، منافع بلندمدت گردشگری پایدار برای مقصد مورد نظر از صنعت گردشگری می‌گشت (اسپیلانیس , 2014 الف).
ج. سازمان مدیریت و بازاریابی مقصد (DMMO): هدف این سازمان بهبود مدیریت خدمات عمومی (عمومی) مقصد و خدمات بازاریابی و نیز ایجاد مقصدهای توریستی با رشد پایدار براساس اصول سازمان گردشگری منطقه‌ای (RTO) است. خدمات ارائه‌شده توسط مقصد شامل سیستم اطلاع رسانی دربارۀ آخرین تغییرات برای گردشگران یا به طور مستقیم یا از طریق آژانس‌های گردشگری است.
د. هویت جزیره: یعنی ساختن هویت قوی از جزایر مقصد از طریق به‌کارگیری قابلیت‌های موجود برای توسعه محصولات خاص گردشگری و برجسته کردن ویژگی‌ها و منابع خاص هر مقصد (هم ملموس و هم نامشهود) به منظور تنوع بخشیدن به مقاصد. برای این منظور طبقه‌بندی موضوعی در مورد هر جزیره برای ساخت هویت آن جزیره انجام شد. این طبقه‌بندی دارای عناصر ویژه‌ای است که نه تنها جزایر را از یکدیگر ، بلکه از سایر مقاصد جزیره‌ای و غیر جزیره ای متمایز می‌کند و قادر به جذب گردشگر و تعیین عناصر تشکیل‌دهندۀ هر جزیره و تصویر خاص هر جزیره می‌باشد. در دسته‌های انتخاب‌شده، علاوه بردر نظر گرفتن دو گروه اصلی منابع یعنی طبیعت و فرهنگ، موضوعات خاصی که این مطالعه قصد بررسی آن را دارد مانند تنوع فرهنگی، طبیعت‌گردی، مذهبی، همایش و گردشگری دریایی را مد نظر قرار می‌دهد (اسپیلیناس، ۲۰۱۴ ب).
نظر شما